اختلال نقص توجه و بیش فعالی

اختلال نقص توجه و بیش فعالی یکی از شایع ترین مختل کننده های سلامت روان در دوران کودکی است. و می تواند تا نوجوانی و بزرگسالی ادامه یابد.

علائم آن شامل ، عدم تمرکز و توجه ، مشکل در کنترل رفتار و بیش فعالی است.

انواع اختلال نقص توجه

این اختلال را بطور کلی می توان به سه  گروه تقسیم بندی کرد:

بی دقتی و عدم توجه

فرد مبتلا به هیچ عنوان نمی تواند روی کارهای خود تمرکز کند. کودکان مبتلا به این نوع اختلال، کمتر احتمال دارند که رفتارهای خود را انجام دهند یا در کنار آمدن با کودکان دیگر مشکل دارند. ممکن است ساکت بنشینند، اما به کاری که انجام می دهند توجهی ندارند. بنابراین ممکن است کودک نادیده گرفته شود و والدین و معلمان متوجه ابتلای او به این نوع اختلال نشوند. به همین دلیل کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه ، عملکرد تحصیلی قابل قبولی ندارند.

بیش فعالی و رفتارهای تکانشی

شخص مبتلا بیشتر بر اساس هیجانات و احساسات خود ، و بدون هیچ گونه فکری دست به انجام کارهایش می‌زند. این نوع از اختلال نقص توجه ، نسبت به دیگر انواع آن، آسیب بیشتری به زندگی افراد مبتلا و یا اطرافیان آن ها وارد می‌کند.

نوع ترکیبی (بیش فعالی، تکانشی و بی توجه)

یکی از رایج ترین انواع اختلال نقص توجه میان افراد مبتلا است. در این نوع، فرد هم به محیط اطراف و امور خود بی توجه است، و هم رفتارهای تکانشی دارد.

محققان در حال یافتن راه های موثرتر برای درمان ، پیشگیری و استفاده از ابزارهای جدید مانند تصویربرداری از مغز برای درک بهتر اختلال نقص توجه و بیش فعالی هستند. بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری از رفتارهای کلیدی این نوع اختلال هستند. طبیعی است که همه کودکان گاهی اوقات بی توجه، بیش فعال یا تکانشی باشند، اما برای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی ، این رفتارها شدیدتر است و بیشتر رخ می دهد. برای تشخیص این اختلال، کودک باید شش ماه یا بیشتر، در مقایسه با سایر کودکان هم سن خود علائم این نوع اختلال را بیشتر داشته باشد.

کودکانی که علائم بی توجهی دارند ممکن است:

به راحتی حواس خود را پرت می کنند، جزئیات را از دست بدهند، چیزها را فراموش می کنند و مرتباً از یک فعالیت به فعالیت دیگر تغییرمی دهند.

در تمرکز روی یک چیز مشکل دارند.

تنها پس از چند دقیقه از انجام یک کار خسته می شوند، مگر اینکه کار لذت بخشی انجام دهند.

در تمرکز توجه بر سازماندهی و تکمیل یک کار یا یادگیری چیز جدید مشکل دارند.

در تکمیل یا انجام تکالیف مشکل دارند، اغلب چیزهایی (مانند مداد، اسباب بازی، تکالیف) مورد نیاز برای تکمیل کارها یا فعالیت ها را از دست می دهند.

به نظر نمی رسد وقتی با او صحبت می شود گوش نمی دهد.

رویاپردازی می کنند، به راحتی گیج می شوند و به آرامی حرکت می کنند.

در پردازش اطلاعات به همان سرعت و دقت دیگران مشکل دارند.

مبارزه برای پیروی از دستورالعمل ها.

کودکانی که علائم بیش فعالی دارند ممکن است:

در صندلی هایشان بی قراری کنند و بچرخند.

بی وقفه صحبت کنند.

در یک جا نشستن در طول شام، مدرسه و زمان داستان مشکل دارند. –

مدام در حرکت باشند.

در انجام کارها یا فعالیت های آرام مشکل دارند .

کودکانی که علائم تکانشگری دارند ممکن است:

بسیار بی حوصله باشند.

نظرات نامناسب را به زبان بیاورند، احساسات خود را بدون محدودیت نشان دهند و بدون توجه به عواقب اقدام کنند.

در انتظار برای چیزهایی که می خواهند یا در انتظار نوبت خود در بازی ها مشکل دارند.

اغلب مکالمات یا فعالیت های دیگران را قطع می کنند.

فواید مدیتیشن

مطالعه ای که در استرالیا، در واحد تحقیقات درمان های طبیعی، در بیمارستان سلطنتی زنان در سیدنی و با همکاری انستیتو روانپزشکی، کینگز کالج لندن، انگلستان انجام ََ شد، بهبود قابل توجهی در علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی نشان داد.

درمان انتخابی تجویز دارو است . ضمن اینکه برخی از افراد با مصرف دارو و عوارضی که مصرف آنها بوجود می آورد مشکل داشته و از مصرف آنها امتناع

می کنند، این داروها موجب درمان نمی شوند و تنها این بیماری را کنترل می کنند، و به محض عدم مصرف، فرد دوباره به روال سابق خود باز می گردد،

به این دلایل والدین درمان غیر دارویی را ترجیح می دهند ، جستجو برای گزینه های درمانی ، جایگزین غیر دارویی موثر وجود دارد.۲۶ کودک مبتلا به

این نوع اختلال ، بین ۴ تا ۱۲ سال ، به مدت شش هفته ، مدیتیشن ساهاجا یوگا به زندگی و داروهای روزانه آنها اضافه شد، و سپس با گروهی که فقط

دارو دریافت می کردند مقایسه شدند. کودکان مبتلا که مدیتیشن می کردند کاهش قابل توجهی در علائم اصلی بیش فعالی، تکانشگری و بی توجهی نشان

دادند. علاوه بر این ، بیش از ۵۰ درصد داروهای خود را کاهش دادند. اما همچنان علائم خود را با مدیتیشن کاهش می دهند.

این مطالعه نشان می دهد که مدیتیشن به وضوح یک گزینه درمانی غیردارویی برای کودکان مبتلا به این نوع اختلال نقص توجه است که نیاز به بررسی بیشتر دارد.

http://www.meditationresearch.co.uk
Harrison, L., Rubia, K., Manocha, R. (2003) Sahaja Yoga Meditation as a Family Treatment Program for Attention Deficit Hyperactivity Disorder Children. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 9 (4), 479-497.